"สามก๊ก"

ในช่วงเวลา 35 ปีที่อำนาจและสิทธิของราชวงศ์ฮั่นเสื่อมถอยลง ทั้งสามอาณาจักรจึงเริ่มก่อตัวขึ้น โดยมีวีรบุรุษผู้ยิ่งใหญ่ 3 คนเป็นผู้นำ ได้แก่ โจโฉ ผู้ก่อตั้งอาณาจักรเว่ยทางตอนเหนือ, เล่าปี่ ผู้ก่อตั้งอาณาจักรซู่ฮั่นทางตอนตะวันตก, และซุนกวน ผู้ก่อตั้งอาณาจักรอู่ทางตอนใต้ ยกเว้นโจโฉซึ่งเป็นบุตรชายของโจผีที่สถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิในปีค.ศ. 220 ต่อมาทั้งสามอาณาจักรก็ได้สถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิ

ช่วงเวลาประมาณ 100 ปีในประวัติศาสตร์จีนซึ่งอยู่ระหว่างช่วงเสื่อมถอยของราชวงศ์ฮั่นตั้งแต่ประมาณ ค.ศ. 184 ถึง ค.ศ. 220 และช่วงสามก๊กจริง ๆ ตั้งแต่ ค.ศ. 220 ถึง ค.ศ. 280 มักเรียกกันว่าช่วงสามก๊ก เนื่องจากนวนิยายอิงประวัติศาสตร์ชื่อดังเรื่อง "สามก๊ก" ซึ่งเชื่อกันว่าเขียนโดยหลัว กวงจงเมื่อประมาณ ค.ศ. 1350 นวนิยายเรื่องนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนังสือที่มีคนอ่านมากที่สุดเป็นอันดับสองรองจากพระคัมภีร์ไบเบิล และได้รับความนิยมอย่างมากในเอเชีย

เกมที่อิงจากนวนิยายประวัติศาสตร์ชื่อดังมีฉากในช่วงเวลาประมาณ 15 ปี รวมถึงและหลังจากยุทธการผาแดงอันโด่งดังในปีค.ศ. 208 ในยุทธการครั้งนี้ ซึ่งอาจเป็นยุทธการที่มีชื่อเสียงที่สุดในประวัติศาสตร์จีน โจโฉซึ่งมีกำลังพลมากกว่ามาก ต้องประสบกับความพ่ายแพ้ครั้งใหญ่จากกองกำลังพันธมิตรของเล่าปี่และซุนกวน ยุคสามก๊กมีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์จีนไม่เพียงแต่เพราะความดุเดือดของสงครามที่ไม่มีวันจบสิ้นเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความยอดเยี่ยมของกลยุทธ์ทางการทหารที่ใช้ แม้กระทั่งทุกวันนี้ นักธุรกิจยังคงใช้กลยุทธ์ที่พัฒนาขึ้นในยุคนี้เพื่อแสวงหาผลประโยชน์ทางการค้า

ช่วงเวลานี้ในประวัติศาสตร์จีนยังเป็นช่วงเวลาแห่งความก้าวหน้าครั้งยิ่งใหญ่ในด้านการแพทย์ วรรณกรรม ปรัชญา และวิทยาศาสตร์ ในด้านการแพทย์ ฮวา โต่ว ผู้มีความเป็นเลิศในด้านการผ่าตัด ได้ประดิษฐ์ยาสลบชนิดแรกที่เรียกว่า "ยาผงหม่าเฟ่ย"

ความก้าวหน้าในด้านวรรณกรรมทำให้มีผลงานมากมายที่ยังคงได้รับการอ่านมาจนถึงทุกวันนี้ ตระกูลเฉาเป็นผู้มีส่วนสนับสนุนที่โดดเด่นในผลงานเหล่านั้น และเฉาเฉาเองก็ได้เขียนบทกวีมากกว่า 20 บทและร้อยแก้วประมาณ 40 ชิ้นซึ่งจัดอยู่ในหมวดหมู่นี้ ในด้านปรัชญา การเกิดขึ้นของอภิปรัชญาถือเป็นความสำเร็จที่โดดเด่นซึ่งยกความดีความชอบให้กับเฮ่อหยานและหวางปี้ ในด้านวิทยาศาสตร์ หลิวฮุย นักคณิตศาสตร์ที่มีชื่อเสียง เป็นคนแรกที่คำนวณอัตราส่วนของเส้นรอบวงของวงกลมต่อเส้นผ่านศูนย์กลาง ในยุคสามก๊ก การสำรวจการเดินเรือและกิจกรรมทางการทูตก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน ในปี ค.ศ. 230 เรือขนาดใหญ่บรรทุกผู้คน 10,000 คนเดินทางมาถึงเกาะที่ปัจจุบันเรียกว่าไต้หวัน ซึ่งถือเป็นการติดต่อระหว่างแผ่นดินใหญ่และไต้หวันครั้งแรกที่ได้รับการบันทึกไว้ ในด้านการทูต ราชอาณาจักรเว่ยยังคงติดต่ออย่างใกล้ชิดกับประเทศเซียะหม่าไถ ซึ่งปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของญี่ปุ่น และราชอาณาจักรอู่ได้ส่งทูตไปยังหลินอี ซึ่งปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของเวียดนามตอนใต้ และฟูหนาน ซึ่งปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของกัมพูชา

ในปี ค.ศ. 263 ราชอาณาจักรซู่ฮั่นถูกพิชิตโดยราชอาณาจักรเว่ย หลังจากจักรพรรดิองค์ที่สองแห่งซู่ฮั่น บุตรชายของเล่าปี่ หลิวซาน ยอมจำนนต่อเติ้งอ้าย แม่ทัพอาวุโสแห่งเว่ย ในปี ค.ศ. 266 ซือหม่าหยาน บุตรชายคนโตของซือหม่าจ่าว (ผู้ปกครองเว่ยคนสำคัญในช่วงเวลาที่พิชิตซู่ฮั่น) บังคับให้จักรพรรดิเว่ยสละราชบัลลังก์และก่อตั้งราชวงศ์จิ้นตะวันตก สุดท้าย ในปี ค.ศ. 280 ซือหม่าหยานพิชิตราชอาณาจักรอู่และรวมประเทศทั้งหมดเข้าด้วยกัน ทำให้ยุคสามก๊กสิ้นสุดลง